کاندوم یک وسیله? پیشگیری از بارداری
کاندوم یک وسیله? پیشگیری از بارداری غلافیشکل است که در طول رابطه جنسی برای کاهش احتمال بارداری یا عفونت آمیزشی (STI) استفاده میشود. کاندوم در دو نوع مردانه و زنانه وجود دارد. با استفاده مناسب – و استفاده در هر رابطه جنسی – زنانی که همسرشان از کاندوم استفاده میکنند، میزان بارداری سالیانه 2 درصد را تجربه میکنند.[1] با استفاده معمولی میزان بارداری 18 درصد در سال است.[5] استفاده از آنها تا حد زیادی خطر سوزاک، کلامیدیا، تریکومونیازیس، هپاتیت ب و ایدز را کاهش میدهد.[1] به میزان کمتری، آنها همچنین در برابر تبخال تناسلی، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و سیفلیس محافظت میکنند.[1]
کاندوم مردانه قبل از آمیزش بر روی آلت تناسلی در حالت نعوظ کشیده میشود و با تشکیل یک مانع فیزیکی که مانع از ورود مایع منی به بدن شریک جنسی میشود، عمل میکند.[6] کاندومهای مردانه معمولاً از لاتکس و کمتر معمول از پلیاورتان، پلیایزوپرن یا روده? گوسفند ساخته میشوند.[1] کاندومهای مردانه دارای مزایای استفاده و دسترسی آسان و عوارض جانبی کمی هستند.[1] مردانی که به لاتکس حساسیت (آلرژی به لاتکس) دارند باید از کاندومهای ساخته شده از مادهای غیر از لاتکس مانند پلیاورتان استفاده کنند.[1] کاندومهای زنانه معمولاً از پلیاورتان ساخته میشوند و ممکن است چندین بار استفاده شوند.
کاندوم به عنوان روشی برای پیشگیری از بیماریهای آمیزشی حداقل از سال 1564 استفاده شدهاست. کاندومهای لاستیکی در سال 1855 و به دنبال آن کاندومهای لاتکس در دهه 1920 در دسترس قرار گرفتند. این وسیله در فهرست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت قرار دارد. در ایالات متحده کاندوم معمولاً کمتر از 1?00 دلار آمریکا قیمت دارد. تا سال 2019، در سراسر جهان حدود 21 درصد از افراد از کاندوم به عنوان یکی از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده کردهاند که آن را به دومین روش رایج بعد از توبکتومی تبدیل میکند که حدود 24 درصد است.[7] بیشترین میزان استفاده از کاندوم در شرق و جنوب شرق آسیا، اروپا و آمریکای شمالی است.[7] حدود شش تا نه میلیارد کاندوم در سال فروخته میشود.
به هنگام استفاده از اسپری تأخیری توسط مردان برای جلوگیری از بیحس شدن اندام جنسی زن استفاده از کاندوم بر روی آلت تناسلی مرد توصیه میشود.
مصارف پزشکی[ویرایش]
کنترل تولد[ویرایش]
اثربخشی کاندوم، مانند اکثر اشکال پیشگیری از بارداری، از دو طریق قابل ارزیابی است. میزان اثربخشی روش یا استفاده کامل فقط شامل افرادی میشود که بهطور مناسب و مداوم از کاندوم استفاده میکنند. استفاده واقعی یا میزان اثربخشی استفاده معمولی مربوط به همه استفادهکنندگان از کاندوم است، از جمله کسانی که از کاندوم به اشتباه استفاده میکنند یا در هر رابطه جنسی از کاندوم استفاده نمیکنند. نرخها بهطور کلی برای سال اول استفاده ارائه میشود. معمولاً از شاخص مروارید (Pearl Index) برای محاسبه نرخ اثربخشی استفاده میشود، اما برخی از مطالعات از جداول کاهش (decrement tables) استفاده میکنند.
نرخ حاملگی استفاده رایج در بین مصرفکنندگان کاندوم بسته به جمعیت مورد مطالعه متفاوت است و از 10 تا 18 درصد در سال متغیر است. میزان بارداری مناسب از کاندوم 2 درصد در سال است. برای محافظت بیشتر، کاندومها را میتوان با سایر اشکال پیشگیری از بارداری (مانند اسپرمکش) ترکیب کرد.[8]
بیماریهای آمیزشی[ویرایش]
یک کپی غول پیکر از یک کاندوم در ابلیسک بوئنوس آیرس، آرژانتین، بخشی از یک کمپین آگاهی بخشی برای روز جهانی ایدز در سال 2005
کاندوم بهطور گستردهای برای پیشگیری از بیماریهای آمیزشی (STIs) توصیه میشود. نشان داده شدهاست که در کاهش میزان عفونت در مردان و زنان مؤثر هستند. اگرچه کاندوم کامل نیست، اما در کاهش انتقال ارگانیسمهایی که باعث ایدز، تبخال تناسلی، سرطان دهانه رحم، زگیل تناسلی، سیفلیس، کلامیدیا، سوزاک و سایر بیماریها میشوند، مؤثر است.[9] کاندوم اغلب به عنوان مکملی برای روشهای موثرتر کنترل بارداری (مانند آییودی) در شرایطی که محافظت از STD نیز مورد نظر است، توصیه میشود.[10]
علل ناکارآمدی[ویرایش]
اندازه کاندوم روی آلت تناسلی ساخته شده از سیلیکون
کاندوم ممکن است پس از انزال از آلت تناسلی لیز بخورد،[11] به دلیل استفاده نادرست یا آسیب فیزیکی (مانند پارگی ناشی از باز کردن بستهبندی)، یا شکستن یا لیز خوردن به دلیل تخریب لاتکس (معمولاً پس از استفاده از تاریخ انقضا، نگهداری نامناسب یا قرار گرفتن در معرض روغنها). میزان شکستگی بین 0?4 تا 2?3 درصد است در حالی که میزان لغزش بین 0?6 تا 1?3 درصد است. حتی اگر هیچ شکستگی یا لغزشی مشاهده نشود، 1 تا 3 درصد از زنان پس از نزدیکی با کاندوم از نظر باقیمانده? مایع منی نتیجه مثبت خواهند بود.[12][13]
اثرات جانبی[ویرایش]
استفاده از کاندومهای لاتکس توسط افرادی که به لاتکس حساسیت دارند میتواند باعث نشانگان آلرژیک مانند تحریک پوست شود.[14] در افراد مبتلا به آلرژی شدید به لاتکس، استفاده از کاندوم لاتکس بهطور بالقوه میتواند تهدید کننده زندگی باشد. استفاده مکرر از کاندوم لاتکس نیز میتواند باعث ایجاد حساسیت به لاتکس در برخی افراد شود.[15] همچنین ممکن است به دلیل اسپرم کشهایی که ممکن است وجود داشته باشد، تحریک ایجاد شود.
موارد استفاده[ویرایش]
تصاویر نحوه قرار دادن کاندوم مردانه را نشان میدهد
کاندومهای مردانه معمولاً در داخل یک فویل یا بستهبندی پلاستیکی، به صورت رول شده بستهبندی میشوند و به گونهای طراحی میشوند که روی نوک آلت تناسلی قرار گیرند و سپس روی آلت در حال نعوظ باز شوند. مهم است که مقداری فضا در نوک کاندوم باقی بماند تا مایع منی جایی برای جمع شدن داشته باشد. در غیر این صورت ممکن است به زور از پایه دستگاه خارج شود. بیشتر کاندومها برای این منظور یک سر پستانک مانند دارند. پس از استفاده، توصیه میشود کاندوم را در دستمال پیچیده، سپس در سطل زباله انداخته شود.[16]
صنعت فیلم بزرگسالان[ویرایش]
در سال 2012، 372000 رایدهنده از طریق ابتکار عمل شهروندان در شهرستان لس آنجلس برای قرار دادن معیار B در برگه رای 2012 تلاش کردند. در نتیجه، اقدام B، قانونی که استفاده از کاندوم در تولید فیلم پورنو را الزامی میکند، تصویب شد. این الزام با انتقادات زیادی روبرو شدهاست و برخی گفتهاند که نتیجه معکوس دارد و صرفاً شرکتهایی را که فیلمهای مستهجن میسازند مجبور میکند بدون این الزام به مکانهای دیگر نقل مکان کنند.[17] تولیدکنندگان ادعا میکنند که استفاده از کاندوم فروش را کاهش میدهد.[18]
آموزش جنسی[ویرایش]
کاندوم اغلب در برنامههای آموزش جنسی استفاده میشود، زیرا این قابلیت را دارد که در صورت استفاده صحیح، احتمال بارداری و شیوع برخی بیماریهای مقاربتی را کاهش دهد. یک بیانیه مطبوعاتی انجمن روانشناسی آمریکا (APA) از گنجاندن اطلاعات در مورد کاندوم در آموزش جنسی حمایت کرد و گفت: «از برنامههای جامع آموزش جنسی در مورد استفاده مناسب از کاندوم بحث کنید، و استفاده از کاندوم را برای کسانی که از نظر جنسی فعال هستند ترویج کنید.»[19]
درمان ناباروری[ویرایش]
روشهای رایج در درمان ناباروری مانند آزمایش منی و درونکاشت مصنوعی (IUI) نیاز به جمعآوری نمونههای مایع منی دارند. اینها معمولاً از طریق خودارضایی به دست میآیند، اما جایگزینی برای خودارضایی استفاده از کاندوم مخصوص جمعآوری منی برای جمعآوری مایع منی در طول رابطه? جنسی است.